Een poging om vanuit de ruimte een plek te lokaliseren op de aarde waar sporen van de Vrije Academie te vinden zijn.
Deze keer: een deelnemer, Kees Fluitman, over een ongevraagd model en nog veel meer.
Op de grens van Rijswijk. Een atelier in een cultureel centrum. Saskia en ik waren daar naar toe gereden in de verwachting heel veel foto’s te zien te krijgen uit het tijdperk George Lampe. Het bleek echter om het levensverhaal van Kees Fluitman te gaan. De Vrije Academie en de kring van mensen rond George Lampe die les kregen op zijn eigen atelier, hadden een beslissende rol gespeeld.
Kees was leraar Duits geweest maar had door omstandigheden zijn koers gewijzigd waardoor hij nu in een atelier zat vol met schilderijen, tekeningen en verhalen waarbij het model een belangrijke rol speelde.
Kees beschreef hoe hij met kunst bezig wilde zijn maar door zijn onderbuurvrouw werd afgeleid, die beneden hem in de tuin lag te zonnen en hij niets anders kon doen dan haar dan maar te gaan tekenen met de daarbij behorende gène een voyeur te zijn.
Met wat voor bril keken we in die tijd? Roze? Het was de tijd van de ‘Chick’ of waren al aangekomen bij de Playboy waar zulke interessante interviews in stonden?
Een ding is zeker: de stap van het tekenen naar model leidde ook vaak naar relaties, naar verhoudingen in de brede zin van het woord. Het leidde tot verliefdheid, liefde of fantasieën daarover. Waarom is daar zo weinig overgeschreven? Waarom is er in de kunsttheorie zo weinig oog voor? De persoonlijke verhalen worden altijd in de zijlijn vermeld, alsof die niet af te lezen zouden zijn of mogen worden uit het beeld. Is het gebied te glibberig? Te gevaarlijk?
We zagen kunstenaars toch als mensen met een speciale antenne? Zo werden naast de seksuele revolutie ook provo’s als Roel van Duijn en de dichter Simon Vinkenoog uitgenodigd voor ‘hearings’ om de maatschappelijke functie van de kunstenaar te benadrukken. Het was de verdienste van Livinus van de Bundt en zeker van George Lampe dat ze alle ramen naar de buitenwereld open zetten?
Het verhaal van Kees ging verder dan zijn dagelijks zonnebadende onderbuurvrouw die hem afleidde van de kunst. Het ging over zijn gereformeerde afkomst, zijn familie en de bijbehorende mores: de tijd kortom.
Kees Fluitman is niet de enige voor wie de Vrije Academie een vliegwiel is geweest waardoor het leven een andere wending heeft genomen. En dat is dan de verdienste van de Vrije Academie, van Livinus van de Bundt en George Lampe die de tijdgeest zo goed aanvoelden.
Misschien is dat het wel wat de Vrije Academie zo uniek gemaakt heeft. Het aanvoelen van de tijd en daar vorm aan geven. Livinus van de Bundt deed dat, George Lampe deed dat, Nol Kroes deed dat, Frans Zwartjes deed dat en zoveel anderen deden dat. Het was de geest van de jaren zestig, zeventig.
Misschien wisten ze alleen niet hoe het verder moest.
Paul de Mol
Meer blogs lezen