Symposium
Vrijheid, noodzaak voor kunst en onderwijs
Kunstonderwijs: een beroepsgerichte vakopleiding of brede, maatschappelijk en
filosofisch gerichte vorming?
Datum en tijd: donderdag 10 juni 2021, van 15.30 – 17.00 uur
Locatie: Haagse Kunstkring (Denneweg 64, Den Haag); live & livestreaming
De Vrije Academie was uniek omdat zij – en dat al in 1947 – specifiek gericht was op verbeelding en fantasie en daarbij ook nog eens breed toegankelijk was. Een vrije, subjectieve kunstopvatting was aan deze academie van begin af aan de leidraad. De docenten hanteerden geen toetsingssysteem; eindnormen ontbraken. Er waren geen toelatingseisen, geen tussentijdse rapportages en geen eindbeoordeling. Toch was de Vrije Academie een volwaardige kunstopleiding.
Vanaf de jaren ’80 van de 20e eeuw is aan alle Nederlandse kunstacademies de vrije, subjectieve kunstopvatting ingevoerd. Volgens critici heeft het huidige kunstonderwijs last van die subjectivistische visie omdat deze zou leiden tot een didactisch dilemma: wat moeten de kunstacademies de studenten leren, als persoonlijke ontplooiing en individualiteit de hoogste idealen zijn? Hoe kun je een ultieme vrijheid van kunstopvatting combineren met de huidige eisen van normering en objectiviteit? Moet de kunstacademie een vakopleiding zijn, of kan zij ook breder maatschappelijk en filosofisch gericht zijn?
Het symposium geeft het woord aan een viertal sprekers uit het werkveld, om een beeld te schetsen van:
- het belang van een kunstonderwijsinstelling zoals de Vrije Academie voor de Nederlandse kunst;
- het verschil in kunstonderwijs, vergeleken met andere academies;
- (on)mogelijkheden van een brede, creatieve opleiding en het belang daarvan voor een goed functionerende samenleving;
- de praktijk van het kunstonderwijs, met name de worsteling tussen de subjectieve kunstopvatting en de noodzaak om ‘punten’ uit te delen
De vier sprekers zijn:
- Anna Tilroe, kunstcriticus en curator, van 2010-2013 bijzonder hoogleraar Kunst en Cultuur aan de Radboud Universiteit, kernlid van de recent opgerichte Sociaal Creatieve Raad; schrijver van drie boeken met essays over kunst en cultuur en een pamflet over de dominantie van de kunstmarkt; Senior Advisor op de Rijksakademie in Amsterdam 1987-2007.
- Michael van Hoogenhuyze, kunsthistoricus, publicist en ruim 30 jaar actief geweest in het kunstonderwijs. Hij gaf kunsttheorie en werkte als hoofddocent binnen de HKU en de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten en het Koninklijk Conservatorium
in Den Haag. Het laatste was hij lector en werkte binnen de Interfaculteit ArtScience, een experimentele afdeling tussen kunstacademie en conservatorium. - Lene ter Haar, senior medewerker cultuur en communicatie bij het consulaat-generaal te Düsseldorff, verdiepte zich als adviseur cultuureducatie & participatie van de Raad voor Cultuur in het verschil tussen Duitse en Nederlandse kunst(vak)opleidingen.
- Saskia Gras, kunsthistoricus, publicist en curator, promoveerde in 2017 aan de Universiteit Leiden op de ideologie van de Vrije Academie – Psychopolis.